Toen Franciscus Cosmus van Wachtendonk burgemeester van Mechelen was is er een enorme brand geweest.

'In de nacht van 27 op 28 januari 1687 werd alarm geslagen, omdat de Sint-Romboutstoren zogezeid in brand stond. Heel wat Mechelaars rukten met ladders en blusmateriaal uit. Het blijkt wel een poos geduurd te hebben vooraleer de ontstelde poorters de rosse gloed waarin de kop van hun toren baadde, voor een maanlichteffekt in een laagdrijvende wolk hadden erkend. Vooral de Antwerpenaars hebben aan het feit ruchtbaarheid gegeven door hun pamflet: 'Relaes van de Procedure, gheventileert hebbende voor den particulieren Raedt van Gheel, tusschen de Maen-Blusschers van Mechelen, Obtinenten ten eenre ende differente Steden Opponenten entde Contradicenten ter ander zijden'.

De torenbrand van Mechelen in de nacht van den 27 en 28 januari 1687 onder het burgemeesterschap van Franciscus Cosmus van Wachtendonk en Joannes Dominicus Stalins is later in een boek beschreven. Er is ook een lied over gemaakt:

'In de stad van Sint-Rumoldus riep op zeek'ren winternacht, zwijm'lend lijk een oude Zwitser, vriend Michielken uit al zijn kracht: Ach, wat een ramp in 't vaderland! Ach, wat een ramp in 't vaderland! Burgers, komt de toren blussen, Sint-Rumoldus staat in brand! Staat in brand!

Burgers, laat de maan maar schijnen, want die krijg je nooit geblust! nooit geblust! Guitig wees hij naar de maan die in 't Oosten glimmend klom, en de toren rood verlichte, waar noch vlammen, noch vuurken glom! Ach, wat een ramp in 't vaderland! Ach, wat een ramp in 't vaderland! Burgers, komt de toren blussen, Sint-Rumoldus staat in brand! Staat in brand!'

Voor zover na te gaan heeft de toren regelmatig in brand gestaan, de laatste keer in 1972.

De Sint Romboutstoren was gepland met een hoogte van 600 Mechelse voet (27,8cm), ongeveer 167 meter. Momenteel is hij 97.28 meter hoog, er ontbreekt dus een spits van zo'n 70 m. Aan die spits, achthoekig van vorm en niet meer vierkant zoals de huidige toren, is men echter wel begonnen, dat is namelijk het stuk dat boven het balkon (de trans) uitsteekt. De Sint Romboutstoren moest een oudere toren vervangen, waarover we bitter weinig weten. Dat hij er stond staat vast want men praat in de archieven over klokken etc.. in de oude St.Rommestoren. Sommige vermoeden dat deze oude toren deels ingebouwd is in de nieuwe, maar dat is natuurlijk speculatie.

Het verhaal van Oudbrandweerkommandant Georges Hendrickx.

Op 29 augustus 1972 kort na 20uur belde de brandweer me thuis op: we zijn vertrokken voor een brand op de St Romboutstoren, de officier van wacht vraagt je dringend ter plaatse, hetgeen ik dan ook deed, maar het was niet eenvoudig om, door al dat volk, naar de toren te rijden.

Er kwam rook uit de shellekenstoren en van tussen het leiendak boven het koor. De Magirusladder werd opgesteld langs de zijingang van de kerk, kant postgebouw, en was juist lang genoeg, met het kleine uitschuifbare laddertje bovenaan, om in het deurtje boven de zijbeuk binnen te gaan.

Bij een vroegere brandpreventie was er een droge brandleiding op de toren en kerk geplaatst alsook brandvrije compartimenteringen muren in de verschillende delen van de zolder. De jongens gingen dus via de uitgeschoven ladder op de zolder van de kerk en legden twee aanvalslijnen aan om de brand in het dakgebinte boven het altaar te bestijden. Ondertussen was de droge leiding aangesloten aan de autopomp en alzo hadden ze daarboven voldoende water en druk om te spuiten.

Aangezien de brand tussen het houten onderdak en de schalieën woedde was er voor degelijk bluswerk weinig resultaat en vergrootte de vlammenzee richting Schellekenstoren. Ik vreesde voor een uitbreing via het dak zo naar de grote toren en met enkele manschappen gingen we via de toreningang en torentrap naar de zolder boven de kerk en legden daar de nodige brandlijnen aan.

Ondertussen woedde de brand al in het kleine torentje en diende ik het personeel achteruit te trekken want er bestond gevaar dat de toren door de brand zijn stabiliteit zou verliezen en omkantelen op het dak en door zijn gewicht er door gaan ook en alzo op de brandweerlieden, die er onder stonden, zou vallen. Via mijn radio gaf ik aan de wacht opdracht om de brandweer van Antwerpen en Brussel op te roepen, ter versterking, om met hun grootste ladder langs de zijde van de Wollemarkt de brand langs buiten te bestrijden. Na een half uur waren de twee brandweerkorpsen ter plaatse en spoten een massa water op het brandende torentje en het brandende dak, onze mensen bestreden het vuur langs de binnenzijde. Het gevaar geweken en kon men aan het nablussen beginnen.

Het dak boven het altaar en dat boven de zijbeuken naast de schelfthouttoren was vernield. De brandpreventie had haar nut opgebracht en het vuur tegen gehouden boven de kerk zelf en dit dank zij de droge leiding waarop boven kon aangesloten worden en de brandmuren, waar weliswaar nog geen deuren in stonden maar die toch een goede kompartimentering boden. Naar ik later vernam diende de oorzaak van de brand gezocht te worden in werken aan de dakgoten gedurende de dag, wat het gerechterlijk onderzoek heeft vastgesteld heb ik nooit vernomen, ook de onderzoeksrechter heeft me nooit om uitleg gevraagd. Dit is dan, in grote lijnen, onze ervaring met de echte torenbrand van 1972, een brand die tot één van de grootse behoorde van mijn brandweercarriëre ( van 1 juli 1968 tot 30 juni 1993 ).

Bron: www.beeldbankmechelen.be