Wachtendonk

De eerste persoon die zich al “ van Wachtendonk” mag noemen is de bouwheer van het kasteel Wachtendonk. Bruno d’Este is gouverneur van Florence en krijgt de opdracht om tussen de Rijn en de Maas een versterking te bouwen als uitkijktoren over het gebied. Dat verklaart de naam. Een wagt of wacht is een uitkijkpunt en een donk is een heuvel bij een rivier of in een moeras.

De strekte wordt gebouwd op een plek die droog blijft in het moerasgebied tussen rivieren de Niers en de Nette. In de bocht van de rivier de Niers. Het is niet duidelijk wat er eerder was de Abdij of de burcht of zelfs de nederzetting langs een weg tussen de Rijn en de Maas.

Afbeelding uit Andreas Handatlas uit 1909

Tussen de Rijn en de Maas ligt een groot moerasbosgebied. De Niers en de Nette stromen erdoor. In dit gebied werden rond nederzettingen gebied ontgonnen en bebouwd. Als een nederzetting te groot werd, maakte men een nieuwe nederzetting en ontgon de omgeving. De grenzen tussen de gebieden werden gevormd door hagen of heggen van Haagbeuk of Heggedoorn. Nadat de Romeinen het gebied verlieten, omstreeks 400 na Christus, namen de Frankische koningen het ontgonnen gebied in, maar ook het uitgestrekte onontgonnen bos. Het gebied Geissern, waar Wachtendonk deel van uit maakt, wordt door Bertha, de dochter van Karel de Grote aan het klooster Werden geschonken. (Karel de Grote leefde van 768-814) Zo komt het in bezit van het aartsbisdom van Keulen. Bestuur en rechtspraak wordt namens het bisdom uitgevoerd door de ambtenaren van Byfang van Kempen. De naam Byfang komt van de ontgonnen grond, namelijk de bijvang van de landerijen.

De ligging van het gebied is politiek belangrijk, omdat het een soort landtong is in het Gelderse gebied. Er liggen meerdere kloosters van het aartsbisdom van Keulen. Voor het gebied, voormalige moerasgebied, worden voogden aangewezen om de belasting te innen en recht te spreken. De Heren van Wachtendonk zijn nakomelingen van deze voogden.

In het jaarboek van de maatschappij der Nederlandse Letterkunde in 1935 wordt geschreven over Germenzeel dat in het district Duffel ligt. Het was een voormalige wildernis in leen gegeven door de kerk van Zyfflich en in het midden van de 12e eeuw losgemaakt uit het verband van de Bisschoppelijke bezittingen. Het jaarboek vermeld ook: Pas in 1326 verkoopt de Graaf van Kleef een deel van het gebied aan de buren en verleent daarbij de bevoegdheid een eigen organisatie te vormen en een bestuur van twee buurmeesters in te stellen. Toen pas zijn er autonome marke- en buurtschappen ontstaan.